Yükleniyor, lütfen bekleyiniz.

Prof. Syed Farid Alatas, Sosyal Bilimlerin Sömürgecilikten Kurtuluşu ve Müslüman Entelektüel Geleneğini Ele Aldı

27.11.2023
Prof. Syed Farid Alatas, Sosyal Bilimlerin Sömürgecilikten Kurtuluşu ve Müslüman Entelektüel Geleneğini Ele Aldı
Prof. Syed Farid Alatas, Sosyoloji Bölümümüz tarafından düzenlenen bir etkinlikte çeşitli bölümlerden öğrencilerle bir araya geldi.

Bilginin dekolonizasyonu tartışmalarına önemli katkılarda bulunan Singapur Ulusal Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Alatas’ın ilgilendiği alanlar arasında İslam sosyolojisi, sosyal teori, din ve reform teorileri yer alıyor. Birçok kitap ve makalesi bulunan ve İbn Haldun düşüncesine yaptığı vurgu ile tanınan Prof. Alatas, 21 Kasım tarihinde İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi’nde Üniversitemiz’in Felsefe, Sosyoloji, Tarih ve Psikoloji gibi çeşitli bölümlerinden öğrenciler ile buluşarak sosyal bilimlerin sömürgecilikten kurtuluşu ve Müslüman entelektüel geleneği üzerine istişarelerde bulundu.

Evrensellik, Çarpıtma ve Sessizlik, Bilginin Sömürgeci ve Avrupa Merkezli Doğasını Ortaya Koyuşunu İfade Eder

Prof. Alatas konuşmasında, sömürgeci ve Avrupa merkezli bilgiye dair evrensellik, çarpıtma ve sessizlik olarak tanımlanan 3 temel elementin üzerinde durdu. Alatas; evrensellik ile başlayarak Amerika'nın keşfinin genellikle Avrupa'nın büyük bir başarısı olarak kutlandığını ve daha sonra tüm insanlık için evrensel bir kilometre taşı olarak genelleştirildiğini vurguladığı konuşmasında Avrupa perspektifinin dünyanın anlaşılmasını sağlayacak nesnel ve evrensel olarak bağlayıcı bir mercek olarak sunulduğunu savundu.

Sonrasında bu evrenselliğin ikinci bir boyut olarak çarpıklığı doğurduğuna dikkat çeken Prof. Alatas, herkes tarafından büyük bir başarı olarak kabul edilen Avrupa tarihinin yerli halkların bakış açısından sömürü ve insanlık dışılığın bir tecrübesini temsil ettiğini belirtti. Bu vesileyle gerçekliğin nasıl çarpıtıldığı ve tarihsel olaylara ilişkin çarpık bir anlayışın sürdürüldüğünü ortaya koymayı amaçlayan Alatas, konuşmasının devamında bu çarpıtmanın, üçüncü bir boyut sayılan sessizliğe yol açtığını ifade etti. Avrupa dışındaki sesler, kavramlar ve deneyimlerin Avrupa merkezli anlatıların enkazı altında göz ardı edilir ve marjinalleştirildiğine değinen Prof. Alatas, bu sessizliğin coğrafi sınırları aşarak küresel ölçekte Avrupalı olmayan kavramların ve düşünce sistemlerinin susturulmasına dikkat çekerek sömürgeciliğin entelektüel düzlemdeki etkisini ortaya koydu.

Sorun Sadece Avrupa-Merkezcilik Değil; Aynı Zamanda Erkekmerkezcilik ve Etnikmerkezcilik Gibi Diğer Birçok Hegemonik Yönelimleri de İçermektedir

Prof. Syed Alatas, bilgiyi dekolonize etme üzerine yaptığı konuşmada İbn Haldun ve el-Biruni gibi Avrupa dışından düşünürler ve sosyologların da müfredatlara eklenmesi gerektiğini, aynı zamanda çeşitli otantik kavramların incelenmesi gerektiğini vurguladı. Bu sayede Avrupa merkezci bilginin sınırlarını aşarak çeşitli alternatif bilgi kuramlarının oluşturulabileceğine dikkat çeken Alatas, konuşmasının sonlarına doğru, Avrupa merkezciliğin bilgi alanını tehdit eden tek sorun olmadığını söyleyerek erkekmerkezcilik, mezhepçilik ve etnikmerkezcilik gibi ek sorunları da ele almanın önemini vurguladı. Etkinlik, katılımcılar arasında istişareye fırsat sunan toplu bir öğle yemeği ile sona erdi.

Fotoğraflar